Trong giới chơi cá cảnh biển, đặc biệt là những người đam mê san hô cứng (SPS), việc tự nhân giống san hô tại nhà không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn mang đến cảm giác thành công khi nhìn thấy đàn san hô phát triển mạnh mẽ từ chính tay mình.
Việc nuôi dưỡng và nhân giống san hô có thể là một thử thách đối với người mới bắt đầu. Tuy nhiên, nếu bạn nắm vững các kỹ thuật cơ bản và hiểu rõ quá trình sinh sản của chúng, bạn hoàn toàn có thể sở hữu một bể san hô đầy màu sắc chỉ từ vài mẫu ban đầu.

Vì sao nên tự nhân giống san hô?
San hô không chỉ là điểm nhấn trang trí trong bể cá rạn, mà còn đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái nước mặn. Việc tự nhân giống san hô tại nhà mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
– Tiết kiệm chi phí : Thay vì phải mua nhiều mẫu san hô mới, bạn có thể nhân giống từ những cây hiện có.
– Bảo vệ môi trường : Giảm áp lực khai thác san hô tự nhiên – góp phần bảo tồn đa dạng sinh học biển.
– Tăng số lượng san hô nhanh chóng : Đặc biệt hiệu quả với các loài có khả năng sinh sản vô tính cao.
Các hình thức sinh sản của san hô
San hô có hai hình thức sinh sản chính:
Sinh sản hữu tính
Đây là quá trình san hô đực và cái phóng noãn và tinh trùng vào nước để thụ tinh ngoài. Đây là cách sinh sản tự nhiên phổ biến trong đại dương, nhưng rất khó tái tạo trong điều kiện bể nuôi tại nhà do yêu cầu nghiêm ngặt về môi trường và ánh sáng mô phỏng theo chu kỳ tự nhiên.
Sinh sản vô tính
Đây là phương pháp dễ thực hiện nhất trong điều kiện nuôi trồng tại nhà. Quá trình này diễn ra khi san hô mẹ phát triển thêm chồi mới (gọi là polyp con), sau đó dần tách rời và phát triển độc lập.
Các bước nhân giống san hô bằng phương pháp sinh sản vô tính sẽ được hướng dẫn cụ thể dưới đây.
Hướng dẫn chi tiết cách tự nhân giống san hô tại nhà

– Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ cần thiết
Trước khi tiến hành cắt nhánh san hô, hãy chuẩn bị đầy đủ các vật dụng sau:
Kéo mô y tế hoặc máy cắt xương chuyên dụng
Găng tay cao su dùng một lần
Đá sống hoặc đế gắn san hô
Dây câu hoặc dây nylon nhỏ để cố định
Bồn chứa nước biển sạch (đã ổn định độ mặn, nhiệt độ)
– Bước 2: Chọn thời điểm thích hợp
Hãy chọn lúc san hô đang khỏe mạnh và phát triển tốt. Tránh cắt khi san hô vừa trải qua stress hoặc chưa phục hồi sau khi chuyển bể.
– Bước 3: Xác định vị trí cắt
Mỗi loại san hô sẽ có cấu trúc khác nhau, nhưng nói chung bạn nên tìm vị trí nơi chồi mới đã phát triển rõ ràng và tách biệt khỏi thân mẹ. Ví dụ:
+ Với san hô nấm, polyp con thường mọc riêng lẻ và dễ tách.
+ Với san hô SPS, chồi mới thường xuất hiện ở đỉnh hoặc cạnh của cụm san hô.
– Bước 4: Tiến hành cắt nhánh
Dùng kéo mô hoặc dao cắt thật sắc, thực hiện một vết cắt dứt khoát ở gốc chồi, gần sát thân mẹ. Đảm bảo vết cắt gọn gàng, không làm tổn thương sâu tới phần mô sống của san hô.
– Bước 5: Gắn chồi mới lên đá sống
Sau khi cắt, nhẹ nhàng buộc chồi san hô mới vào một mảnh đá sống bằng dây câu hoặc dây nylon. Lưu ý không siết quá chặt để tránh gây tổn thương.
– Bước 6: Đặt san hô vào vị trí phù hợp
Chọn vị trí trong bể có cường độ ánh sáng và dòng chảy phù hợp với từng loại san hô. Ví dụ:
+ San hô mềm và LPS thường thích ánh sáng vừa và dòng nước nhẹ.
+ San hô SPS cần ánh sáng mạnh và dòng nước lưu thông tốt.
– Bước 7: Theo dõi và chăm sóc sau cắt
Sau khi cắt, san hô cần thời gian để hồi phục. Hãy đảm bảo:
+ Nguồn nước ổn định (pH, độ mặn, nitrat, phosphate, canxi…)
+ Không di chuyển san hô thường xuyên trong giai đoạn đầu
+ Bổ sung vi chất dinh dưỡng hỗ trợ phục hồi nếu cần thiết
Những lưu ý quan trọng khi nhân giống san hô
Không cắt quá nhiều chồi cùng lúc trên một cây san hô để tránh gây stress nặng.
Rửa sạch dụng cụ sau mỗi lần sử dụng để tránh lây lan bệnh giữa các loại san hô.
Phân bố đều các mẫu san hô mới trong bể để tránh tranh giành không gian và ánh sáng.
Quan sát kỹ biểu hiện của san hô sau khi cắt: nếu thấy co rút, đổi màu hoặc teo dần, cần kiểm tra lại điều kiện nước hoặc vị trí đặt.
Kết Luận
Việc tự nhân giống san hô tại nhà không chỉ là một kỹ thuật thú vị mà còn là niềm vui lớn dành cho người chơi san hô chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư. Chỉ với một chút kiên nhẫn, kiến thức cơ bản và sự cẩn thận, bạn có thể xây dựng một bể san hô đầy đặn, đa dạng từ những mẫu ban đầu.
Ngoài ra, việc nhân giống san hô tại nhà còn góp phần giảm thiểu khai thác san hô tự nhiên, bảo vệ môi trường biển ngày càng ô nhiễm. Hãy bắt đầu từ những bước đơn giản nhất, và bạn sẽ sớm thấy kết quả xứng đáng!